از تعطیلات کرونایی تا آسیب های اقتصادی

به گزارش راهبرد معاصر؛ کرونا با شدت و سرعت بسیاری در حال شیوع در تمام دنیا است و هر لحظه به آمار مبتلایان و به تبع قربانیان این بیماری که برخی از آن با عنوان یک جنگ بیولوژیک یاد می‌کنند، می افزاید؛ امری که حالا دامن بانیان خود را نیز گرفته است!با این حال «کووید 19» مرز و کشور پیشرفته و جهان سوم نمی‌شناسد و با سرعت بالایی در حال تاخت و تاز و نابودی نوع بشر است و این همه در حالی است که عنوان می‌شود رعایت اصول بهداشتی و قرنطینه و فاصله گذاری اجتماعی  می‌تواند سبب قطع ذنجیره و شکست آن شود. یکی از تمهیداتی که دولت‌های مختلف در این زمینه سنجیده‌اند تعطیلی و ماندن مردم در خانه‌ها است؛ امری که در کشور ما هم به تعطیلی اصناف و محدودیت کاری بخش‌های اداری و دولتی و بانک‌ها انجامیده است.

اما کارشناسان در این میان علاوه بر تاکید بر لزوم تعطیلی‌ها به منظور کاهش مبتلایان به کرونا نسبت به آسیب‌های اقتصادی و ورشکستگی بخش‌های مختلف اقتصادی نیز ابراز نگرانی می‌کنند؛ آن هم در سالی که با عنوان «جهش تولید» قرار است دست بخش تولیدی کشور را بیشتر بگیرد تا شاهد رشد و توسعه بیشتر در کشور باشیم. امری که نیازمند برنامه‌ریزی و تمهیداتی است تا پس از پایان این روزهای سخت شاهد رکودهای بالای اقتصادی و بیکاری‌های گسترده ناشی از آن نباشیم.

برای بررسی بیشتر این مهم با برخی از فعالان اقتصادی به گفتگو نشسته ایم.

پورقاضی: صندوق توسعه ملی برای شرایط اضطرار مانند شیوع کرونا است

مهدی پورقاضی، عضو سابق هیئت نمایندگان اتاق تهران می گوید: در حال حاضر سلامت مردم در اولویت یک قرار دارد  بنابراین بایستی این تعطیلی‌ها انجام شود و واحدهای صنفی، شرکت‌ها و واحدهای توزیعی باید تعطیل شود تا سلامتی به جامعه برگردد هر چند دولت برای تعطیل کردن چه ادارات چه واحدهای توزیعی و صنفی و ... خیلی تعلل کرد و این رسیدن به نتیجه مطلوب را به تعویق انداخت ولی در هر صورت سلامتی جامعه بند یک اولویت امروز است و تا هر زمانی که لازم باشد باید واحدهای تجاری و بنگاه‌های اقتصادی تعطیل باشند تا به وضعیت قابل قبولی در کنترل این بیماری در جامعه برسیم.

وی با اشاره به آسیب‌های اقتصادی ناشی از شیوع بیماری درجامعه می‌افزاید: بدیهی است که بسیاری از لحاظ اقتصادی در این زمینه دچار آسییب خواهند شد لذا دولت باید بودجه‌هایی را آماده کند که بتواند در این موارد به صورت اضطراری کمک کند مثلا صندوق توسعه ملی از آن مواردی است که برای چنین شرایطی یعنی اضطرار دیده شده تا به کار گرفته شود و الان هم وارد این شرایط شده ایم، در خیلی از جاها می‌توان با استمهال بدهی‌ها یا مهلت دادن به واحدهای تولیدی کمک کرد.

پورقاضی می‌گوید: برخی قسمت‌ها هم نیاز به وام یا کمک‌های بلاعوض دارند تا آسیب‌های اقتصادی کمتر شود هر چند دولت قول و وعده‌هایی داده و از برنامه‌هایی در این زمینه صحبت کرده اما وقتی جلوتر می‌روی می‌بینی چیز روشنی در این زمینه وجود ندارد اما کلیت ماجرا این است که تعطیل شود و وضعیت و کمیته‌ای تشکیل گردد تا مشکلات واحدهای اقتصادی از محل صندوق توسعه کمتر شود. وضع اقتصادی مناسب نیست  و کرونا هم مزید برعلت شده‌است سال گذشته که این بیماری هم وجود نداشت رشد اقتصادی‌مان منفی شد امسال دیگر با این وضعیت شرایط سخت‌تری در پیش است و نیاز به برنامه‌ریزی دقیقی داریم.

مجیدرضا حریری: پایه‌های هرم تقویت نشود، ذنجیره فروپاشی به کل اقتصاد تعمیم می‌یابد

مجیدرضا حریری، رئیس اتاق ایران و چین هم می گوید: موضوع تعطیلی اصناف و نقش آن بر سلامتی مردم در بیماری همه گیر کرونا یک بحث است و نقش بیماری کرونا بر کسب و کارهای کوچک و متوسط بحث دیگری است که چه تعطیل بشود و چه نشود و چه قرنطینه اعلام شود چه نشود این کسب وکارها به شدت آسیب دیده اند و آسیب‌شان هم اینطور نیست که منحصر به همان بنگاه‌های کوچک و متوسط بماند به خصوص در بخش خدمات.

 وی عنوان می‌کند: برای جلوگیری از زیان‌های این بیماری به اقتصاد می‌بایست به یک بخش‌هایی از اقتصاد کمک‌های اقتصادی شود چنانچه در کشورهای دیگر هم هست اما هر جایی متفاوت بوده یک جا کمک‌های بلاعوض بوده وکشوری دیگر وام‌های ارزان قیمت و کم بهره؛ در هر صورت در کشور ما هنوز مشخص نیست و بسته‌های کمکی دولت برای بنگاه‌های آسیب‌پذیر معلوم نیست! اینکه مسئولان اعلام کنند که اگر بنگاه‌ها کارگر خود را در این شرایط  اخراج نکنند ما مثلا وام بدون بهره یا کم بهره به آنها می‌دهیم خوب است اما این امر در شعار خوب است؛ چرا که اگر در عمل به داد کسبه یا دارندگان مشاغل خرد و متوسط و خصوصا گرایش خدماتی نرسند و فکری به حال آنها نشود، ذنجیره فروپاشی که از بنگاه‌های خرد، متوسط و کوچک شروع می‌شود به کل اقتصاد تعمیم پیدا می‌کند.

حریری معتقد است: در حال حاضر بخش خدمات بیش از سایر بخش‌ها نیاز به کمک دارد. در حال حاضر هم بسته پیشنهادی خاصی برای کمک به این بنگاه‌ها ارائه نشده و حتی آنچه شعار آن داده شده در عمل هنوز اتفاق نیافتاده است و آنچه هم در سخنان دولتی‌ها دیده می‌شود عموما مربوط به بنگاه‌های تولیدی متوسط به بالایی است که کارگران خود را اخراج نکنند که به نظر من راهبرد اشتباهی است چرا که فروپاشی این ذنجیره از ضعیف‌ترین و پایین‌ترین قسمت‌ها آغاز می‌شود؛ حدود 40 تا 45 درصد از جی دی پی را بخش خدمات دارد تامین می‌کند و اگر پایه‌های هرم اقتصادی تقویت نشود هر چند بالای هرم را تقویت کنید تنها به سنگینی روی شانه‌های پایه‌های هرم افزوده می‌شود.

علی فاضلی: کمیته‌ای راهبردی برای شناسایی آسیب‌ها و حمایت از بنگاه‌ها تشکیل گردد

علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران می گوید: باید قبول کرد اگر قرار باشد در مبارزه با بیماری همه گیر کرونا برنده شویم مانند بسیاری از کشورها که یک ماه تعطیل کرده‌اند تا راه نجاتی پیدا کنند یقینا ما هم باید برای نجات و حفظ سلامتی مردم این تعطیلی‌ها را داشته باشیم اما هنوز بسته حمایتی خاصی به اصناف و بنگاه‌های اقتصادی داده نشده است یا حداقل بنده نشنیده ام که داده شده باشد یا اینکه چطور قرار است از بنگاه های آسیب‌دیده حمایت شود هم معلوم نیست!

وی ابراز می کند: ما سه بخش اقتصادی مهم  در کشور داریم که بسیار آسیب پذیر هستند.بخشی که بالای 2 میلیون نفر را تشکیل می‌دهد دستفروشانی هستند که در بخش های مختلف در حال امرار معاش اند و یکی از آسیب‌پذیرترین بخش‌ها چه در شیوع بیماری و چه از منظر آسیب اجتماعی محسوب می‌شوند لذا اول باید برای این مجموعه فکری کرد چرا که اینها افرادی هستند که هیچگونه تسهیلاتی در طول عمر کاریشان از دولت نمی‌گیرند ضمن اینکه چیزی هم به دولت نمی‌پردازند. دسته دوم بنگاه‌های کوچک و متوسط هستند اینها تسهیلات خاصی نمی‌گیرند بلکه در قالب نهاده‌های صنفی چه تولیدی و چه توزیعی مشغول به کارهستند ولی به دولت در قالب عوارض، مالیات و بیمه پرداخت می‌کنند؛ تکلیف اینها چیست؟ اینها حداقل بالای 2.5 میلیون واحد را تشکیل می‌دهند و بخش سوم هم بخش‌های اقتصادی بزرگ مانند کارخانجات هستند.

 فاضلی با ابراز نگرانی برای حمایت از بخش‌های مختلف اقتصادی می‌گوید: در سال جهش تولید یقینا باید فکری به حال این بخش‌های تولیدی و اقتصادی در معرض آسیب کرد. مجلس که تعطیل است، سایر بخش‌های دست اندرکار هم در حال مبارزه با کرونا هستند پس چه کسی باید فکری بکند؟ به نظر من باید کمیته‌ای در جهت تحقق شعار جهش تولید به منظور حمایت از بنگاه‌ها با ترکیبی از روسای سه اتاق و دولت و معاون برنامه‌ریزی رئیس جمهور تشکیل گردد و این کمیته مکلف شود تا آسیب‌ها را شناسایی و بنگاه‌ها را مورد حمایت قرار دهد و به آنها امید دهد.

رئیس اتاق اصناف ایران عنوان می‌کند: بنگاه‌ها در اسفند که کاری نکرده‌اند، فروردین هم همینطور و اردیبهشت هم به همین منوال خواهد بود یقینا اگر قرار است از بنگاه‌ها حمایت شود ما باید مثلا پرداخت مالیات را با تهمیداتی در جهت حال آنها پیش ببریم و بگوییم مثلا همانند سال 96 مالیات دریافت می‌کنیم و یا حداقل به پایان سال موکول کنیم؛ دوم در بخش بیمه بخشودگی‌هایی در نظر بگیریم که کارگران را بیکار نکنند. اما این بخشودگی‌ها از جانب دولت پیشنهاد نشده است و این یکی از معضل‌های بزرگ است و سوم قرار دادن تسهیلات بانکی با بازپرداخت‌های کم و بهره‌های پایین است. اینها تنها مواردی است که لااقل می‌تواند به بنگاه‌ها و مردم امید بدهد تا با خیال راحت دست به تعطیلی بزنند، کارگاهی که 10تا 20 میلیون فقط اجاره می‌دهد و چندین کارگر هم دارد باید چه کند؟ تشکیل چنین کمیته‌ای به نظر بنده می تواند یک کار راهبردی برای جلوگیری از صدمات و آسیب ها باشد.‌